Zgłoszenia zewnętrzne

Czym jest zgłoszenie zewnętrzne? Przewodnik dla sygnalistów

Zgłoszenie zewnętrzne to przekazanie informacji o naruszeniu prawa do odpowiednich organów publicznych, takich jak Rzecznik Praw Obywatelskich lub inne właściwe organy. Sygnalista może dokonać zgłoszenia zewnętrznego bez uprzedniego zgłoszenia wewnętrznego, szczególnie gdy istnieje ryzyko działań odwetowych lub naruszenie prawa stanowi bezpośrednie zagrożenie dla interesu publicznego. Zgłoszenie zewnętrzne powinno być dokładne i zawierać wszystkie istotne informacje dotyczące naruszenia. Organy publiczne są zobowiązane do przyjęcia zgłoszenia, jego weryfikacji oraz podjęcia działań następczych, które mogą obejmować wszczęcie postępowania wyjaśniającego, administracyjnego lub sądowego.

Kiedy zgłaszać zewnętrznie?

Zgłoszenie zewnętrzne jest zalecane w kilku sytuacjach:

1. Ryzyko działań odwetowych: Jeśli sygnalista obawia się, że zgłoszenie wewnętrzne mogłoby doprowadzić do działań odwetowych, takich jak zwolnienie z pracy, obniżenie wynagrodzenia, lub inne formy represji.

2. Bezpośrednie zagrożenie dla interesu publicznego: Gdy naruszenie prawa może stanowić bezpośrednie i poważne zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa lub środowiska, sygnalista powinien niezwłocznie zgłosić naruszenie odpowiednim organom.

3. Brak odpowiedzi na zgłoszenie wewnętrzne: Jeśli zgłoszenie wewnętrzne nie przyniosło rezultatów, a naruszenie prawa nadal trwa, sygnalista ma prawo przekazać informacje organom publicznym.

Sygnalista może dokonać zgłoszenia zewnętrznego bez uprzedniego dokonania zgłoszenia wewnętrznego

- Ustawa o ochronie sygnalistów, Art. 30, ust. 1

Jak dokonać zgłoszenia zewnętrznego?

Proces zgłaszania naruszeń zewnętrznie obejmuje kilka kroków:

1. Zgłoszenie ustne lub pisemne: Sygnalista może dokonać zgłoszenia ustnie (telefonicznie lub podczas bezpośredniego spotkania) lub pisemnie (w formie papierowej lub elektronicznej).

2. Dokładne opisanie naruszenia: Zgłoszenie powinno zawierać szczegółowy opis naruszenia, w tym daty, miejsca, osoby zaangażowane oraz wszelkie dowody lub dokumenty potwierdzające naruszenie.

3. Przekazanie zgłoszenia odpowiednim organom: Sygnalista powinien przekazać zgłoszenie do właściwego organu, takiego jak Rzecznik Praw Obywatelskich, który następnie przekaże sprawę odpowiedniemu organowi publicznemu.

Zgłoszenie zewnętrzne może być dokonane ustnie lub pisemnie

- Ustawa o ochronie sygnalistów, Art. 36, ust. 1

Działania organów publicznych

Po otrzymaniu zgłoszenia zewnętrznego, organy publiczne są zobowiązane do:

1. Weryfikacji zgłoszenia: Organ publiczny przeprowadza wstępną weryfikację zgłoszenia, aby ustalić, czy zawiera ono informacje o naruszeniu prawa.

2. Podjęcia działań następczych: W przypadku potwierdzenia naruszenia, organ publiczny podejmuje odpowiednie działania, takie jak wszczęcie postępowania wyjaśniającego, administracyjnego lub sądowego.

3. Informowania sygnalisty: Organ publiczny jest zobowiązany do informowania sygnalisty o podjętych działaniach oraz wynikach postępowania w terminie do 3 miesięcy od przyjęcia zgłoszenia (Art. 41).

Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organ publiczny są zobowiązane do podjęcia działań następczych oraz przekazania informacji zwrotnej sygnaliście

- Ustawa o ochronie sygnalistów, Art. 34, ust. 1 pkt 5

Ochrona sygnalisty w przypadku zgłoszenia zewnętrznego

Sygnalista dokonujący zgłoszenia zewnętrznego jest objęty ochroną prawną, która zapewnia:

1. Zakaz działań odwetowych: Wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe ani próby lub groźby takich działań (Art. 11).

2. Prawo do odszkodowania: Sygnalista ma prawo do odszkodowania za wszelkie szkody poniesione w wyniku działań odwetowych (Art. 14).

3. Ochrona tożsamości: Dane osobowe sygnalisty nie mogą być ujawniane bez jego wyraźnej zgody, co zapewnia anonimowość (Art. 8).

Ochrona sygnalistów obejmuje zakaz działań odwetowych oraz prawo do odszkodowania za poniesione szkody

- Ustawa o ochronie sygnalistów, Art. 11, Art. 14

Podsumowanie

Zgłoszenie zewnętrzne jest kluczowym narzędziem w walce z naruszeniami prawa w organizacjach. Zapewnia sygnalistom możliwość informowania o nieprawidłowościach bez obawy o działania odwetowe. Właściwie przeprowadzony proces zgłoszenia zewnętrznego jest nie tylko zgodny z przepisami prawa, ale również stanowi fundament dla budowania transparentności i uczciwości w miejscu pracy.